Chùa Xiêm Cán
Tỉnh thành
Bạc Liêu
Hệ phái
Phật giáo Nam Tông
Sư trụ trì
Đại đức Thạch Chăn Lâm
Chùa Xiêm Cán, tọa lạc tại Ấp Biển Đông B, xã Vĩnh Trạch Đông, TP. Bạc Liêu, là một trong những ngôi chùa lớn và đẹp nhất của người Khmer tại miền Tây Nam Bộ. Chùa được thành lập vào năm 1887, là nơi thờ tự Phật giáo Nam tông và đồng thời là trung tâm văn hóa, tôn giáo quan trọng của người Khmer ở Bạc Liêu. Từ khi thành lập đến nay, chùa Xiêm Cán đã trở thành một biểu tượng tôn giáo và văn hóa độc đáo, thu hút không chỉ Phật tử mà còn rất nhiều du khách trong và ngoài nước đến thăm quan và tìm hiểu.
Với kiến trúc mang đậm phong cách truyền thống Khmer, chùa Xiêm Cán được xây dựng và trang trí bằng những họa tiết tinh xảo, sắc vàng rực rỡ và những bức tượng phật uy nghi. Nơi đây không chỉ là nơi tu hành của tăng ni mà còn là điểm đến lý tưởng cho những ai muốn khám phá văn hóa Khmer và chiêm ngưỡng những công trình kiến trúc nghệ thuật tuyệt đẹp.
Khuôn viên rộng lớn của chùa được chia thành nhiều khu vực khác nhau như chính điện, giảng đường (sala), tháp chuông, và khu vực tăng xá, tất cả đều được bố trí hài hòa trong không gian xanh mát của cây cối và hồ nước. Những bức tượng rắn Nagar, thần chim Garuda và các bức phù điêu trên tường, mái vòm, và cột trụ đều mang đậm dấu ấn nghệ thuật Khmer, làm nổi bật sự tôn nghiêm và linh thiêng của ngôi chùa.
Chùa Xiêm Cán không chỉ là nơi thờ tự và tu hành mà còn là nơi tổ chức nhiều lễ hội truyền thống của người Khmer như lễ Chôl Chnăm Thmây (Tết Khmer), lễ Sen Dolta (cúng ông bà) và lễ Kathina (dâng y cà sa). Các lễ hội này thu hút rất nhiều người dân Khmer cũng như du khách đến tham dự, tạo ra một không khí lễ hội sôi động và đầy màu sắc.
1. Các tiện ích tại chùa
06:00am - 18:00pm
Bãi đậu xe rộng rãi cho xe máy và ô tô
Không phổ biến
Chánh điện, cột trụ biểu, tăng xá, tháp sala...
Không có wifi công cộng
Có khu vực nghỉ ngơi cho tăng ni, nhưng không cung cấp dịch vụ lưu trú cho khách du lịch
50.000 m2
Rộng rãi, thoải mái
Không có
2. Giới thiệu
Chùa Xiêm Cán được xây dựng vào năm 1887 và là một trong những ngôi chùa Khmer lớn nhất tại miền Tây Nam Bộ. Toàn bộ ngôi chùa được bao quanh bởi những cánh đồng xanh mát và những hàng cây cao tạo nên một khung cảnh bình yên, thư thái. Cổng tam quan của chùa được xây dựng theo kiểu kiến trúc Angkor truyền thống với ba cổng chính và nhiều hoa văn chạm khắc tinh xảo, mang đến sự uy nghi và lộng lẫy ngay từ lối vào.
Chính điện là khu vực trung tâm và quan trọng nhất của chùa. Chính điện được xây dựng trên một nền cao hơn mặt đất khoảng 1.5m, với mái vòm cao và rộng, được trang trí bởi những bức bích họa mô tả cuộc đời của Đức Phật Thích Ca. Các cột trụ trong chính điện đều được khoác lên một lớp vàng rực rỡ, tôn lên vẻ đẹp tráng lệ và uy nghi của ngôi chùa. Bên trong chính điện, bệ thờ Phật được thiết kế hình bán nguyệt và chia thành nhiều bậc, với tượng Phật Thích Ca lớn ở trung tâm, xung quanh là các tượng Phật nhỏ hơn, biểu thị các giai đoạn của sự giác ngộ.
Ngoài chính điện, chùa còn có khu vực Sala, nơi tổ chức các hoạt động tôn giáo, giảng pháp và là nơi đón tiếp Phật tử, du khách. Sala cũng được thiết kế theo phong cách Khmer với các cột trụ vàng và mái vòm cong vút. Đặc biệt, khu vực này còn có nhiều bích họa và phù điêu kể về cuộc đời của Đức Phật và những câu chuyện dân gian Khmer.
Một điểm nhấn khác của chùa là tháp chuông và các tháp mộ nằm rải rác xung quanh khuôn viên. Tháp chuông của chùa cao vút, với nhiều tầng và những bức tượng thần rắn Nagar và chim thần Garuda. Tháp chuông không chỉ là nơi cầu nguyện mà còn là một điểm tham quan hấp dẫn, nơi du khách có thể ngắm nhìn toàn cảnh chùa và vùng đồng bằng xanh mát xung quanh.
Toàn bộ khuôn viên chùa rộng lớn, với nhiều cây xanh tạo nên một không gian yên tĩnh và thanh bình. Du khách khi đến đây sẽ cảm nhận được sự hòa quyện giữa kiến trúc, thiên nhiên và tôn giáo, mang đến sự thanh tịnh và thư thái trong tâm hồn.
3. Lịch sử hình thành
Chùa Xiêm Cán được xây dựng vào năm 1887 bởi vợ chồng ông Nên và bà Ngét, hai người Khmer giàu có và rất sùng bái Phật pháp trong vùng. Họ đã cùng với hơn 30 hộ gia đình trong khu vực đóng góp công sức và tài chính để xây dựng ngôi chùa, trở thành trung tâm tôn giáo quan trọng của người Khmer tại Bạc Liêu. Ban đầu, ngôi chùa có tên gọi là "Komp Hisako," theo tiếng Khmer có nghĩa là "sự uyên bác và trí tuệ sâu xa của Phật pháp." Tuy nhiên, theo thời gian, tên chùa đã được đổi thành Xiêm Cán, cái tên mang ý nghĩa “giáp nước” do chùa trước đây nằm gần bờ biển.
Lịch sử hình thành của chùa gắn liền với sự phát triển của cộng đồng người Khmer tại miền Tây Nam Bộ. Trong suốt hơn một thế kỷ tồn tại, chùa đã trải qua nhiều lần trùng tu và mở rộng, nhưng vẫn giữ được nét kiến trúc truyền thống và linh thiêng của mình. Đây không chỉ là nơi thờ tự mà còn là nơi đào tạo văn hóa, ngôn ngữ, và nghệ thuật cho cộng đồng người Khmer, đặc biệt là trong việc bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.
Chùa Xiêm Cán đã trở thành biểu tượng của lòng sùng đạo và sự kiên trì trong việc bảo tồn văn hóa của người Khmer. Qua nhiều thế hệ, ngôi chùa đã đóng vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần của người dân địa phương, là nơi họ tìm đến để cầu nguyện, học hỏi, và tham gia các hoạt động tôn giáo.
4. Kiến trúc & cảnh quan
Kiến trúc của chùa Xiêm Cán mang đậm phong cách truyền thống Khmer, nổi bật với các chi tiết trang trí tinh xảo và màu vàng rực rỡ. Khi bước vào cổng tam quan của chùa, du khách sẽ ngay lập tức bị ấn tượng bởi vẻ đẹp uy nghi và lộng lẫy của ngôi chùa. Cổng tam quan được trang trí bằng các hoa văn Khmer đặc trưng, với hình tượng rắn Nagar, chim thần Garuda, và các bức tượng Phật uy nghi.
Chính điện của chùa Xiêm Cán là một công trình kiến trúc tuyệt đẹp, được xây dựng cao hơn mặt đất, với mái vòm lớn và các cột trụ vàng. Bên trong chính điện là bệ thờ Phật Thích Ca, nơi đặt tượng Phật lớn nhất của chùa. Mái của chính điện được trang trí bằng các bức bích họa và phù điêu mô tả cuộc đời của Đức Phật, từ lúc sinh ra cho đến khi đạt thành giác ngộ. Những chi tiết trang trí trên tường, mái, và cột của chính điện đều thể hiện sự tinh xảo và công phu trong nghệ thuật điêu khắc Khmer.
Ngoài chính điện, khu vực Sala của chùa là nơi diễn ra các hoạt động tôn giáo, giảng pháp và tiếp đón Phật tử. Khu vực này cũng được trang trí bằng những bức bích họa và phù điêu kể về các câu chuyện dân gian và lịch sử Phật giáo. Không gian trong chùa rộng rãi, với các cây cổ thụ xanh mát và các hồ nước tạo nên một không gian yên bình và thư giãn.
Tháp chuông và các tháp mộ trong chùa cũng là những điểm nhấn trong kiến trúc của chùa Xiêm Cán. Các tháp này được xây dựng theo phong cách Khmer, với nhiều tầng và các bức tượng rắn Nagar và thần chim Garuda. Đây là nơi lưu giữ xá lợi của các vị sư trụ trì và là nơi cầu nguyện của Phật tử.
5. Trải nghiệm thăm quan
Khi bước chân vào chùa Xiêm Cán, du khách sẽ ngay lập tức cảm nhận được sự thanh tịnh và yên bình lan tỏa từ không gian thiêng liêng của chùa. Khác xa với nhịp sống ồn ào và náo nhiệt của thành phố, chùa Xiêm Cán mang đến một cảm giác thư thái, giúp du khách lắng nghe và cảm nhận rõ hơn về chính mình.
Không chỉ là một công trình kiến trúc đẹp mắt, chùa còn là nơi giao hòa giữa con người và thiên nhiên. Những hàng cây cổ thụ xanh mát, những hồ nước trong veo và các bức tượng uy nghi tạo nên một không gian thiền định hoàn hảo. Tiếng chuông chùa vang vọng trong không gian yên tĩnh, kết hợp với tiếng rì rào của lá cây, tạo nên một bản giao hưởng nhẹ nhàng, giúp mọi phiền muộn trong cuộc sống dường như tan biến.
Trong quá trình tham quan, du khách sẽ có cơ hội chiêm ngưỡng những bức bích họa tinh xảo mô tả cuộc đời Đức Phật Thích Ca và các tượng Phật được điêu khắc tỉ mỉ. Mỗi bức tranh, mỗi tượng Phật đều mang theo câu chuyện và bài học về sự giác ngộ, lòng từ bi và sự kiên trì trong tu hành.
Chùa Xiêm Cán còn mang đến một trải nghiệm văn hóa sâu sắc khi du khách có thể tìm hiểu về đời sống và tín ngưỡng của người Khmer. Đây là nơi lưu giữ và bảo tồn nhiều giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Khmer, từ ngôn ngữ, văn học đến nghệ thuật múa và âm nhạc dân gian. Tham quan chùa vào những dịp lễ hội lớn như lễ Chôl Chnăm Thmây hay lễ Sen Dolta sẽ là cơ hội tuyệt vời để du khách hòa mình vào không khí lễ hội sôi động và đầy màu sắc của người Khmer.
6. Nghi lễ, hoạt động thường xuyên
Hoạt động Phật sự:
Tụng kinh, niệm Phật: Chùa thường xuyên tổ chức các buổi tụng kinh, niệm Phật vào các ngày lễ lớn và ngày rằm, mùng một hàng tháng, thu hút đông đảo Phật tử tham gia.
Các khóa tu học: Chùa cũng tổ chức các khóa tu học ngắn hạn và dài hạn dành cho mọi lứa tuổi, giúp Phật tử trau dồi kiến thức Phật pháp và tu tập tâm linh.
Hoạt động văn hóa - giáo dục:
Dạy chữ Khmer và Pali: Chùa là trung tâm văn hóa và giáo dục của cộng đồng Khmer, nơi trẻ em được học chữ Khmer, chữ Pali, tìm hiểu về văn hóa và truyền thống dân tộc.
Các lớp học kỹ năng sống: Chùa cũng tổ chức các lớp học kỹ năng sống, giáo dục đạo đức cho thanh thiếu niên.
Bảo tồn và phát huy văn hóa Khmer: Chùa là nơi lưu giữ và truyền dạy các giá trị văn hóa truyền thống của người Khmer như âm nhạc, múa hát, nghệ thuật tạo hình,...
Hoạt động từ thiện xã hội:
Hỗ trợ người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn: Chùa thường xuyên tổ chức các hoạt động từ thiện như phát cơm chay, tặng quà cho người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn trong cộng đồng.
Chăm sóc sức khỏe cộng đồng: Chùa phối hợp với các tổ chức y tế tổ chức các buổi khám bệnh, cấp phát thuốc miễn phí cho người dân.
7. Sự kiện quan trọng trong năm
Chùa Xiêm Cán là nơi diễn ra nhiều hoạt động tôn giáo và lễ hội truyền thống của người Khmer. Các lễ hội lớn thường thu hút rất đông người dân địa phương cũng như du khách đến tham dự, tạo nên một không khí lễ hội sôi động và đa sắc màu.
Một trong những lễ hội quan trọng nhất tại chùa là lễ Chôl Chnăm Thmây, tức là Tết cổ truyền của người Khmer, diễn ra vào tháng 4 dương lịch. Đây là dịp mà mọi người tụ họp lại chùa để cầu nguyện cho một năm mới an lành, hạnh phúc. Trong lễ Chôl Chnăm Thmây, chùa Xiêm Cán được trang hoàng lộng lẫy với cờ hoa, ánh đèn, và nhiều hoạt động văn hóa nghệ thuật như múa Khmer, nhảy múa theo nhạc cụ truyền thống. Đây là cơ hội tuyệt vời để du khách trải nghiệm không khí Tết Khmer độc đáo và hiểu thêm về văn hóa người Khmer.
Lễ Sen Dolta, hay còn gọi là lễ cúng ông bà, là một lễ hội quan trọng khác diễn ra vào tháng 10 dương lịch. Đây là dịp để người Khmer bày tỏ lòng biết ơn đối với tổ tiên, ông bà, và cầu nguyện cho những người đã khuất. Trong suốt lễ hội, mọi người tụ họp tại chùa, dâng lễ vật và tham gia vào các nghi thức tôn giáo do các sư thầy chủ trì.
Lễ Kathina, tức là lễ dâng y cà sa, diễn ra từ tháng 9 đến tháng 10 âm lịch, cũng là một dịp lễ quan trọng khác. Trong lễ Kathina, các Phật tử dâng y cà sa và các vật phẩm cần thiết cho các sư thầy, thể hiện lòng thành kính và biết ơn đối với những người tu hành. Các nghi thức dâng y diễn ra trong không khí trang nghiêm, và sau đó là các hoạt động vui chơi, ca múa truyền thống.
8. Lưu ý khi thăm quan
Khi đến tham quan chùa Xiêm Cán, du khách nên lưu ý một số điều sau đây để giữ gìn sự tôn nghiêm và tôn trọng không gian linh thiêng của chùa:
Trang phục: Du khách nên mặc trang phục lịch sự, kín đáo khi vào chùa. Những trang phục quá hở hang hoặc không phù hợp sẽ không được chấp nhận. Nam giới nên mặc quần dài và áo có tay, trong khi nữ giới cũng nên tránh các trang phục hở vai hoặc ngắn quá đầu gối.
Thái độ nghiêm túc: Khi vào khu vực thờ cúng, du khách cần giữ thái độ nghiêm túc, không đùa giỡn, nói chuyện lớn tiếng. Chùa là nơi tôn nghiêm, vì vậy việc giữ gìn trật tự và tôn trọng là điều rất quan trọng.
Chụp ảnh: Một số khu vực trong chùa, đặc biệt là chính điện và các khu vực thờ cúng, có thể cấm chụp ảnh. Du khách nên hỏi trước khi chụp ảnh hoặc tuân thủ các quy định về chụp ảnh trong chùa.
Thắp hương: Khi thắp hương, du khách chỉ nên thắp một nén hương để tránh gây quá nhiều khói và làm ảnh hưởng đến không khí trong chùa. Hãy đảm bảo rằng bạn thắp hương đúng nơi quy định và không cắm hương vào những khu vực không được phép.
Giữ vệ sinh: Du khách cần giữ vệ sinh chung, không vứt rác bừa bãi trong khuôn viên chùa. Hãy sử dụng các thùng rác công cộng hoặc mang theo rác của mình khi rời khỏi chùa.
Cư xử với tăng ni: Khi gặp các sư thầy trong chùa, du khách nên chào hỏi một cách tôn trọng và nhẹ nhàng. Tránh các hành động thô lỗ hoặc gây mất trật tự trong chùa.
Bỏ dép khi vào chính điện: Trước khi vào chính điện hoặc các khu vực thờ cúng, du khách nên nhớ bỏ dép ở ngoài và chỉ đi chân trần hoặc mang giày dép thích hợp nếu có quy định.
10. Hướng dẫn đến chùa
Chùa Xiêm Cán tọa lạc tại xã Vĩnh Trạch Đông, cách trung tâm thành phố Bạc Liêu khoảng 14km về phía Đông Nam. Để đến chùa, du khách có thể lựa chọn nhiều phương tiện khác nhau tùy thuộc vào điểm xuất phát và điều kiện cá nhân:
Máy bay: Đối với những du khách đến từ các tỉnh thành xa như Hà Nội, Đà Nẵng hoặc TP. Hồ Chí Minh, phương tiện máy bay là lựa chọn nhanh chóng và tiện lợi nhất. Hiện tại, Bạc Liêu chưa có sân bay riêng, vì vậy du khách có thể bay đến sân bay Cần Thơ hoặc sân bay Cà Mau, sau đó di chuyển bằng xe buýt hoặc xe khách về Bạc Liêu. Thời gian di chuyển từ sân bay Cần Thơ đến Bạc Liêu mất khoảng 3-4 giờ.
Xe khách: Du khách từ TP. Hồ Chí Minh hoặc các tỉnh lân cận có thể chọn đi xe khách đến Bạc Liêu. Các hãng xe như Phương Trang, Mai Linh, và Kim Yến có tuyến đường đi Bạc Liêu hàng ngày với giá cả phải chăng và dịch vụ tốt. Từ trung tâm TP. Bạc Liêu, du khách có thể thuê taxi hoặc xe ôm để đến chùa Xiêm Cán.
Xe máy hoặc ô tô tự lái: Nếu bạn yêu thích sự tự do và muốn trải nghiệm hành trình khám phá miền Tây Nam Bộ, việc di chuyển bằng xe máy hoặc ô tô tự lái là lựa chọn lý tưởng. Từ TP. Bạc Liêu, bạn đi theo tuyến đường Trần Phú, sau đó rẽ vào đường Tôn Đức Thắng và tiếp tục di chuyển thêm khoảng 6km nữa là đến cổng chùa Xiêm Cán. Đường đi đến chùa khá dễ và có bảng chỉ dẫn cụ thể.
Trong suốt hành trình đến chùa Xiêm Cán, du khách cũng có thể ghé thăm một số điểm du lịch nổi tiếng khác của Bạc Liêu như Khu tưởng niệm nhạc sĩ Cao Văn Lầu, Vườn chim Bạc Liêu, và Cánh đồng điện gió Bạc Liêu. Đây là cơ hội để bạn khám phá thêm nhiều nét đẹp của vùng đất Bạc Liêu và tìm hiểu về văn hóa địa phương.
Có thể bạn sẽ thích
Khám phá những ngôi chùa được nhiều người yêu mến và ghé thăm trên khắp Việt Nam.
