4.1 Một không gian thanh tịnh mang đậm chất an yên Phật giáo

Chùa Địa Tạng Phi Lai Tự sở hữu khung cảnh sơn thủy hữu tình, tựa núi và có ao sen nhỏ xinh trong khuôn viên. Tổng hòa cả quần thể như đang ẩn mình trong khu rừng kỳ vĩ. Ngay trước Tổ đường là 12 vòng tròn được vẽ trên nền sỏi tượng trưng cho 12 nhân duyên của con người. Ngay 12 vòng tròn ấy có một tấm biển "Khổ hải (biển khổ) vì là biển nên xin hãy đi lên bờ" được đặt, mang thông điệp nhẹ nhàng nhắc nhở hãy đi lên những phiến đá mịn kia, đừng giẫm chân lên sỏi.

Sỏi trăng cũng có ý nghĩa thiền định. Đó cũng là lý do khi dạo quanh sân chỉ cần nhìn vào viên sỏi tinh khôi lòng người ta cũng trở nên thanh thoát. Hình ảnh tượng Đức Địa Tạng toát ra vẻ phúc hậu mà uy nghiêm được đặt tại chùa Địa Tạng Phi Lai Tự lấy màu nâu, vàng và trắng chủ đạo.

Ở khuôn viên bạn cũng tìm thấy được những vườn trái cây, thảo dược, rau rừng... được người dân và các sư chăm sóc tốt. Dưới chân núi chùa Địa Tạng Phi Lai Tự cũng cho xây dựng một nhà trồng nấm rộng khoảng 20m2 cung cấp lương thực sạch khi nấu lẩu chay hoặc làm ruốc chay.

Với những bạn có thú vui đọc sách, nhất là sách nuôi dưỡng tâm hồn thì chùa Địa Tạng Phi Lai Tự chính là thiên đường giữa trần gian với số lượng sách phủ kín cả những bức tường. Ngoài ra khi cần hít thở không khí bạn cũng có thể ngắm nhìn những chậu phong lan nằm ở sau nhà thờ Tổ hoặc đến vườn thiền thưởng trà, nằm võng, ngồi ghế đá ngắm chùa từ trên cao.

Chùa Địa Tạng Phi Lai sở hữu kiến trúc độc đáo, mang đậm dấu ấn Phật giáo Việt Nam. Các công trình được xây dựng bằng gỗ lim quý hiếm, chạm khắc tinh xảo với các họa tiết hoa văn truyền thống. Cảnh quan xung quanh chùa cũng rất đẹp, với những cánh rừng thông xanh mát, những con đường đá uốn lượn và những hồ nước trong xanh. Tất cả tạo nên một không gian thanh tịnh và yên bình, giúp du khách tìm lại sự cân bằng trong tâm hồn.

Gạch ngói tại chùa Địa Tạng Phi Lai Tự có rất nhiều loại hoa văn như hoa sen, rồng, hình thần chim, hình công phượng. Bộ phận linh vật, cổ vật thực tế đều tái hiện lại lịch sử của thời Lý Trần. Cánh hoa sen với mũi nhọn hất lên là đặc trưng của hoa văn Lý Trần vào khoảng thế kỷ 11 – 14. Ngói hình thần Garuda là biểu trưng của vũ trụ.

Hơn nữa nét kiến trúc hài hòa với thiên nhiên cũng là điểm đặc sắc nhất của nơi đây. Tòa lớn nhất ở chùa là tòa Tam Bảo, với tượng Đức Địa Tạng tại trung tâm. Phía bên phải chùa chính là khu vực thờ tự 42 sư tổ trụ trì chùa. Ngoài ra trong quần thể còn có nhiều tòa kiến trúc đặc biệt khác như điện Đức Ông, điện Đức Thánh Đạo Hiền, điện Phật Quan Thế  m, khu nhà ở cho tăng ni, tòa để Phật tử nghe giảng đạo và tổ chức khóa tu.

Trên đỉnh Phi Lai của chùa Địa Tạng Phi Lai Tự còn có tháp Phổ Đồng được xây dựng từ thời Lý Trần. Đây cũng là nơi 40 đời tổ sư an nghỉ. Nếu quan sát khi những hạt nắng chiếu vào bạn sẽ thấy bóng tháp đổ dài từ làng Đùng đến tận làng Tháp.